„ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში, რაც რასა იუკნევიჩიენე გავიცანით, ლიეტუვის პენიტენციურსისტემაში დაფიქსირდა ცემის, წამების, გაურკვეველვითარებაში სიკვდილისა და კანონგარეშექმედებების არაერთი ფაქტი“, – ამის შესახებ სოციალურ ქსელში „ხალხის ძალის“ წევრი დავით ქართველიშვილი წერს.
ქართველიშვილის თქმით, რასა იუკნევიჩიენეს სამშობლოში ციხეებში დაფიქსირებულია სისტემური ძალადობა – მისი მხრიდან საქართველოს წინააღმდეგ ცილისწამება განპირობებულია სწორედ საკუთარი ქვეყნის პენიტენციური ჯოჯოხეთის ზედმიწევნით ცოდნით.
„სისტემური ძალადობა [ლიეტუვის] ციხეებში (2021–2023 წ.წ.) – ევროპის წამების პრევენციის კომიტეტმა(CPT) 2021 წლის დეკემბრის ვიზიტისას გამოავლინაძალადობის ფაქტები ალიტუსის ციხეში — ბადრაგებისცემდნენ პატიმრებს მუშტებით, წიხლებითა დახელკეტებით. ამ და მსგავსი დარღვევების გამო CPT-მ წამების კონვენციის მე-10 მუხლის საფუძველზედაიწყო ოფიციალური პროცედურა და მოითხოვაკამერების გადახალისება და პატიმრებს შორისძალადობის დონის შემცირება. თუმცა, 2023 წელსCPT-მ დაასკვნა, რომ გატარებულმა რეფორმებმათვალსაჩინო შედეგი არ გამოიღო;
პატიმრობის დაუშვებელი პირობები და FairPlanet-ისანგარიში – 2023 წლის აპრილში FairPlanet-მა CPT-ის ანგარიშზე დაყრდნობით აღნიშნა, რომ ციხის პირობების პრობლემები ართულებს ვითარებას — კამერები გადატვირთულია (თითო პატიმარზე გამოყოფილი სივრცე ნაკლებია 4 მ²-ზე), ბადრაგები უგულებელყოფენ ცემისა და ფსიქოლოგიურიზეწოლის ფაქტებს. ასევე, ალიტუსის ციხეშითანამშრომლები შეურაცხყოფენ ლგბტ პატიმრებს და უარს აცხადებენ მათ დაცვაზე;
გადაჭარბებული სიმკაცრე და სამედიცინო ხასიათის მტკიცებულებები (აშშ-ის სახელმწიფოდეპარტამენტი + CPT) – აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტისა და CPT-ის 2020 და 2022 წლების ანგარიშებში ფიქსირდება ალიტუსის, მარიამპოლისა და პრავენიშკესის ციხეებში ფიზიკური ძალადობის სამედიცინო მტკიცებულებები — ბადრაგები ძალას აჭარბებდნენ და სისტემატურად სცემდნენ პატიმრებს; გაურკვეველ ვითარებაში დაღუპული პატიმრები დაგამოძიების გაუმჭვირვალობა – სახელმწიფო დეპარტამენტის ინფორმაციით, 2020 წლის ბოლოსთვის ლიეტუვის ციხეებში დაფიქსირდა გაურკვეველ გარემოებებში გარდაცვალებები, მათ შორის — სუიციდები და სავარაუდო მკვლელობები.
მაგალითად, 8 პატიმარმა თავი მოიკლა, ერთი — მოკლა სხვა პატიმარმა, კიდევ 3 — დაიღუპა წინასწარი დაკავების იზოლატორში გაურკვეველ პირობებში. თუმცა 2022 წლიდან დღემდე მონაცემები ლეტალურ შემთხვევებზე და მათ გამოძიებებზე დაუზუსტებელი და ნაკლებად გამჭვირვალეა;
ძალაუფლების ბოროტად გამოყენება დამიგრანტების მიმართ წამება – 2022 წლის ივნისშიAmnesty International-მა გამოავლინა მიგრანტთა უფლებების მასობრივი დარღვევები კიბარტაისა დამედინინკაის საიმიგრაციო ბანაკებში — ცემა, ცრემლსადენი აირისა და ელექტროშოკის გამოყენება, რასისტული ხასიათის შეურაცხყოფები. დოკუმენტირებულია სექსუალური დამცირების შემთხვევები (მაგალითად, ქალების გაშიშვლება და ყინვაში გაჩერება).
ყოველივე ეს დასავლეთის ავტორიტეტულმაუფლებადამცველებმა მხოლოდ უკანასკნელ ხუთწელიწადში დააფიქსირეს რასა იუკნევიჩიენესსამშობლოში – ევროკავშირისა და NATO-ს წევრ ლიეტუვაში. საქართველოს წინააღმდეგ ცილისწამება განპირობებულია სწორედ საკუთარი ქვეყნის პენიტენციური ჯოჯოხეთის ზედმიწევნით ცოდნით“, – წერს დავით ქართველიშვილი.
