SAKARTVELO TODAY- ოდესმე დაფიქრებულხართ, ვინ არიან ადამიანები, რომლებსაც მიყავთ ბლოგები სოციალურ ქსელებში ან მესინჯერებში და აყალიბებენ ქვეყნის საინფორმაციო დღის წესრიგს? დღეს მათზე ვისაუბრებთ.
2024 წლის დასაწყისში მსოფლიო ქსელის შეღწევადობის დონე საქართველოში 78,7%-ს შეადგენს, ხოლო ინტერნეტ მომხმარებელთა რაოდენობა 3,72 მლნ მოსახლეობით 2,93 მლნ ადამიანია. მათი დიდი უმრავლესობა (97,3%) იყენებს მინიმუმ ერთ სოციალურ ქსელს.
ბოლო დროს საქართველოში Telegram სულ უფრო პოპულარული ხდება. სამწუხაროდ, ზოგიერთი არხის ავტორები სულ უფრო ხშირად აქვეყნებენ დეზინფორმაციას და საშიშ მასალებს. ერთ-ერთი ბოლო მაგალითია საფრთხის გავრცელება ამჯერად თბილისის სკოლებში თითქოს 22 აპრილს დაგეგმილი ტერაქტების შესახებ. მანამდე, იანვარში, მსგავს შეტყობინებებში ფიგურირებდა ბათუმის საგანმანათლებლო დაწესებულებები, მეჩეთები და სავაჭრო ცენტრები. ყურადსაღებია, რომ პირველადი წყაროები მუქარას უკრაინულ ენაზე აქვეყნებდა. საიდანაც შეგვიძლია, დავასკვნათ, რომ მათი ასეთი შეტყობინებების მთავარი მიზანი ქვეყანაში სიტუაციის დესტაბილიზაციაა.
ქართულ საინფორმაციო სფეროში განსაკუთრებული კასტაა პოპულარული არხების ავტორები, რომლებიც ამა თუ იმ თემის ექსპერტებად აცხადებენ თავს. მაგრამ რამდენად კარგად ერკვევიან იმაში, რაზეც წერენ? მაგალითისთვის ავიღოთ ალიონა ბაჩია (ზაიცევა), რომელიც საქართველოში 2019 წელს ჩამოვიდა. მან მაშინვე დაიწყო აქტიური მონაწილეობა ანტისამთავრობო საპროტესტო აქციებში. ამასთანავე, მის არხში აქტიურად მიმდინარეობს ნარკოტიკების პროპაგანდა, რაც ჩვენი ქვეყნისთვის დიდი პრობლემაა. თავის არხში ბაჩიამ არაერთხელ გამოაქვეყნა პოსტები ქართულ ტექნოსფეროში ცნობილი მოღვაწის ზურა ნიჟარაძის მხარდასაჭერად, რომელიც დაკავებული იყო ნარკოტიკული ნივთიერებების შენახვისთვის. გარდა ამისა, ბაჩია ხშირად საუბრობს ლგბტ-ზე და აკრიტიკებს მთავრობის პოლიტიკას, რომელიც ეწინააღმდეგება ამ ფსევდოღირებულებების პოპულარიზაციას. ავტორი აქტიურად უჭერდა მხარს ლაზარე გრიგორიადისსაც, რომელიც ერთი წლის წინ თბილისის ცენტრში პოლიციის თანამშრომლების დაწვას ცეცხლგამჩენი ნარევით სავსე ბოთლების სროლით ცდილობდა.
ბაჩიას Telegram არხის დღის წესრიგი პირდაპირ უკავშირდება მის დაფინანსების წყაროს. კერძოდ, ის თანამშრომლობს ხათუნა კონჯარიასთან, ბლოგი Sova-ს ავტორთან და თანხის მიღების შუალედურ რგოლთან. ის თავს ქართველად წარმოაჩენს, თუმცა ჩვენს ქვეყანაში ნოვოსიბირსკიდან გადმოვიდა საცხოვრებლად. თანხები მოდის სოროსის ფონდიდან, დემოკრატიის ეროვნული ფონდიდან და ჩეხეთის საელჩოდან. სწორედ ამიტომ თავის არხში ბაჩია აქტიურად ეწინააღმდეგება კანონპროექტის „გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ მიღებას, რომელიც ფართო აუდიტორიას საშუალებას მისცემს, დაინახოს მისი შემოსავლის წყაროები.
კიდევ ერთი პოპულარული ავტორი Telegram-ში არის ნიკოლაი ლევშიცი. ამ ოჯახის მოძალადე-პედოფილმა თავის შეყვარებულს (სკოლის მოსწავლეს) თავზე რკინის ჯოხი 10-ზე მეტჯერ დაარტყა, რისთვისაც 2000-იანი წლების დასაწყისში რუსეთის ერთ-ერთ კოლონიაში ოთხი წელი იჯდა. გათავისუფლების შემდეგ ლევშიცი მუშაობდა „ღია რუსეთში“, მაგრამ მას შემდეგ, რაც ინფორმაცია მისი კრიმინალური წარსულის შესახებ ყველასთვის ცნობილი გახდა, მიხეილ ხოდორკოვსკიმ პირადად სთხოვა თანამშრომლის გათავისუფლება. შემდეგ ნიკოლაი დაიქირავეს ალექსეი ნავალნის შტაბში. დღეს ლევშიცი არის ორგანიზაცია „თავისუფალი რუსეთის“ წარმომადგენლის, იეგორ კუროპტევის ახლო თანამოაზრე, რომლისგანაც Telegram არხის ავტორი იღებს ფულს.
ოჯახურ წყვილს, გელა ვასაძესა და ეკატერინე იმედაშვილს, რომლებიც 2011 წლამდე აქტიურად თანამშრომლობდნენ Sputnik-ის გამომცემლობასთან, ეკუთვნით კიდევ ერთ პოპულარულ არხი-დეზინფორმატორი. საგამომცემლო პროექტების დასრულების შემდეგ იმედაშვილმა მოულოდნელად შეიცვალა თავისი პოლიტიკური პოზიცია. 2008 წლის კონფლიქტის მიუხედავად, 2011 წლამდე ის მხარს უჭერდა რუსეთთან ურთიერთობების დარეგულირების იდეას. ვასაძე იყო მიხეილ სააკაშვილის თანამებრძოლი, იყო ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის წევრი და თანაუგრძნობდა უკრაინის ნეოფაშისტებს. დღეს ის არის პოლიტოლოგი და საქართველოს სტრატეგიული კვლევების ცენტრის GSAC-ის ექსპერტი, ხოლო იმედაშვილი – არხი NewsGeorgia-ს რედაქტორია. ისინი აქტიურად უჭერენ მხარს ლიბერალურ დღის წესრიგს, მათ შორის, გამოდიან საქართველოში ლგბტ უმცირესობების უფლებების დასაცავად და კანონპროექტის წინააღმდეგ „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“. ისინი ასევე მუშაობენ დასავლურ ფულზე, რომელსაც იღებენ GSAC-ის მეშვეობით სოროსის ფონდისა და აშშ-ს საერთაშორისო განვითარების სააგენტოსგან (USAID).
რჩება ერთ კითხვაზე პასუხის გაცემა: რამდენ სხვა ასეთ ავტორს მიყავს თავის არხი დასავლური ხარჯებით? ჩვენ გავიგებთ ყოველი მათგანის შესახებ, თუ კანონი „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“ ძალაში შევა.
sakartvelotoday
